„Bajki, wierszyki, rymowanki…”
– warsztaty literackie w Tygodniu Bibliotek
z Jarosławem Siekiem
Tydzień Bibliotek – ogólnopolska akcja na rzecz promocji czytelnictwa i bibliotek, której organizatorem jest Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Impreza tradycyjnie rozpoczyna się 8 maja, czyli w Dniu Bibliotekarza, zaś kończy równo z upływem tygodnia – 15 bm. „Znajdziesz mnie w bibliotece!” – to tegoroczne hasło akcji. Pod tym hasłem Biblioteka Publiczna Gminy Zamość w Mokrem przeprowadziła dokładnie dwa spotkania autorskie dla dzieci i młodzieży ze szkół podstawowych. I tak, dnia 11.05.2021 r. gościliśmy pisarza, który swoją twórczość traktuje jako rozrywkę – Daniela Mroza; zaś dwa dni później cennych rad pisarskich udzielił nam autor bajek oraz komiksów dla dzieci – Jarosław Siek, który swoją profesję uważa za fascynującą przygodę, w końcu nie gdzie indziej, jak tylko w bajce „za pomocą jednego pstryknięcia można z żaby wyczarować księżniczkę i odwrotnie!”.
Fascynujący świat bajek, to temat przewodni tego artykułu. 13 maja za pośrednictwem platformy Zoom zostały zrealizowane warsztaty literackie pod kierunkiem Pana Jarosława Sieka. Pan Jarosław, jak już wspomniałam, pisze bajki dla dzieci i jak przyznał wydał ich już do tej pory ponad sto, zaś kolejnych trzysta niewydanych czeka na swój odpowiedni moment. Pisanie sprawia Panu Jarosławowi ogromną satysfakcję, chociaż nigdy nie było to jego marzeniem. Jako dziecko chciał zostać kierowcą ogórka (legendarnego autobusu z czasów Solidarności), zawodu pisarza w ogóle nie brał pod uwagę. Ale życie jest nieprzewidywalne i nasz gość pisze dziś wierszowane książeczki dla najmłodszych i jest w tym naprawdę dobry!
Zacznijmy od tego, czym jest bajka? Bajka, to utwór literacki, w którym zawarty jest morał, mądrość którą autor chce przekazać czytelnikowi. Przeważnie jest to utwór wierszowany i żartobliwy. Pan Jarosław dokładnie naświetlił uczestnikom warsztatów proces powstawania bajki – od pomysłu aż do efektu końcowego, zwracając przy tym uwagę na niuanse przydatne w procesie tworzenia. Po pierwsze należy zawsze mieć pod ręką notes, ponieważ pomysły często przychodzą niespodziewanie i tak szybko jak się pojawiają, tak też uciekają, dlatego warto zapisywać je od razu. Samo tworzenie scenariusza możemy zacząć pisać w momencie, gdy w naszej głowie zrodzi się interesujący bohater, wokół którego krążą kolejne pomysły na ciekawe wydarzenia z nim związane. Starajmy się naszą postać uwikłać w historię przykuwającą uwagę czytelnika. Określając temat musimy pamiętać, aby z bajki wypływał morał. Sam tytuł stanowi ukoronowanie dzieła i powstaje zwykle na końcu, chociaż nie jest to regułą i bywa, że ktoś najpierw wpadnie na efektowny tytuł i na jego podstawie dopiero wymyśla plan zdarzeń. Należy również pamiętać, aby wcześniej przetestować w myślach głównego bohatera bajki, tzn. powinniśmy już na samym początku go scharakteryzować wcielając się w jego rolę. Taki zabieg przynosi bardzo fajne efekty i pozwala w pełni oddać w treści nasz zamysł – jaki ten bohater ma być? Wykreowanej postaci można przypisać bardzo charakterystyczne cechy zachowania (np. powtarzanie konkretnych słów, drapanie się po głowie, zniewalający śmiech). Nie należy jednak wszystkiego zdradzać od razu. Czytelnik powinien poznawać bohatera stopniowo, dlatego nie musimy pisać, że postać jest dla przykładu odważna, tylko należy pokazać ją w takiej sytuacji, w której będzie ona mogła się tą cechą wykazać. W trakcie szlifowania warsztatu pisarskiego nie powinniśmy się zniechęcać, gdy chociażby zabraknie nam rymu – najłatwiej w takiej sytuacji po prostu przestawić szyk wyrazów w wersie.
Dla przykładu pisarz prezentuje trzy bajki, które analizuje z uczestnikami warsztatów: „Jak królik został królem”, bajka o „Mieciu Bałaganiarzu”, „Drużyna Orłów”. Przy każdej z tych bajek pisarz opowiada historię ich powstania – Jak zrodził się pomysł? Jak wyglądał plan ramowy bajki? Co chciał, jako autor, przekazać w ich treści swoim czytelnikom?
Morał, co wielokrotnie powtarzał Pan Jarosław, to najważniejszy element każdej bajki. Wszystkie trzy przytoczone utwory niosły zatem ze sobą pewne mądrości: w pierwszej – tytułowy królik za wyleczenie lwa z zastosowaniem zdrowej diety, zostaje królem: „Tak oto królik zasiadł na tronie/ W pięknej, królewskiej, złotej koronie/ Bowiem odebrał swoją zapłatę/ A lew nauczył się jeść sałatę”. W drugiej antybohater Miecio przez swoją wadę zostaje na starych śmieciach, gdyż na czas w stercie brudu nie znajduje biletu lotniczego. W tym punkcie pisarz zaznacza, że w przypadku piętnowania złych postaw, czarna postać musi przejść w bajce metamorfozę lub ponieść konsekwencje złego postępowania: poznajemy Mietka, jako strasznego bałaganiarza, który nikogo nie chce słuchać i ciągle upiera się, że w jego przypadku nie ma sensu sprzątać, bo za rok się wyprowadza. Ostatecznie nigdzie jednak nie poleci, ponieważ w bałaganie gubi swój bilet: „Czas nieubłaganie leciał/ A Mieczysław tonął w śmieciach/ Kurzu oraz kłębach kotów/ W końcu przyszedł dzień odlotu/ Wylatuję już za chwilę/ Ale zaraz, gdzie jest bilet?/ Gdzie się podział mój bilecik/ Zanurkował w stertę śmieci/ Jak wybitny płetwonurek/ Znalazł papę, nocnik, kurek/ Zeszłoroczne jabłka z sadu/ Lecz biletu ani śladu/ Nigdzie Miecio nie poleciał/ Został więc na starych śmieciach”.
W przypadku ostatniej bajki autor wpadł na pomysł bohatera, który spełni swoje marzenia: mały orzeł imieniem Kubuś, chce zostać mistrzem świata w piłce siatkowej, ale na początku niewiele w tym kierunku robi, tylko ogląda mecze w TV. Punktem kulminacyjnym jest wystająca z ekranu telewizora głowa komentatora sportowego, który motywuje Kubę do działania. Ciężka praca, ciągłe treningi i upór w dążeniu do celu w końcu przynoszą sukces: „Jeżeli ktoś z was chce mistrzem zostać/ niech się zapisze szybko do klubu/ i ćwiczy siatkę jak dzielny Kubuś.” Więc, jeśli Ty drogi czytelniku również chcesz spełnić swoje marzenia, wstań i do dzieła!
Pan Jarosław zdradził tytuł kolejnej wierszowanej bajki – „Super Market Obora”. Ma być to historia, której akcja rozegra się w jednej z wiejskich obór naszego kraju. Niespodziewanie podczas nieobecności gospodarza (w tym czasie przebywającego na rekolekcjach) wpadają dzikie, egzotyczne zwierzęta. Będzie się działo! Z niecierpliwością zatem czekamy na oficjalną premierę bajki!
Na zakończenie spotkania nasza biblioteka ogłosiła konkurs plastyczno-literacki „Bajki, wierszyki, rymowanki…” – konkurs na rymowaną bajkę w dowolnym temacie. Do wiersza należy dołączyć ilustrowaną interpretację autorskiego dzieła. Oceny prac dokona sam Jarosław Siek, zaś w nagrodę laureaci otrzymają bajki z autografem pisarza.
Nie pozostaje mi nic więcej, jak tylko życzyć wszystkim kreatywnych pomysłów oraz udanej zabawy z rymem; być może kiedyś wasze wierszowane bajki znajdziemy w bibliotece!
(BPGZ; Anna D.)
