6 marca 2024 roku w Bibliotece Publicznej Gminy Zamość z/s w Mokrem świętowaliśmy Dzień Kobiet wraz z naszymi czytelniczkami i przyjaciółkami biblioteki. W ramach naszych uroczystości odbyło się spotkanie autorskie z Paniami Barbarą Dużyńską i Teresą Welcz autorkami publikacji pt. „Dzieje pewnego Kontraktu. Historia powstania Kolonii Sitaniec”, które opowiadały o swoich zmaganiach związanych z gromadzeniem i wyszukiwaniem informacji i ludzi mogących pomóc w zebraniu materiałów oraz zdjęć do publikacji. Książka zawiera dokumenty udostępnione autorkom przez potomków Kolonistów. Warto wspomnieć tutaj o Panu Michale Szpryngierze i Ryszardzie Żukowskim oraz Pani Barbarze Gryn i Marii Frajnt. Materiały zachowane przez wcześniejsze pokolenia stały się doskonałym źródłem wiedzy o kolonizacji przeprowadzonej przez hrabiego Andrzeja Zamoyskiego, który upatrywał szansę na ożywienie i zagospodarowanie terenów nadszarpniętych przez wojny. Rząd austriacki zachwalał osadników niemieckich, ich pracowitość, posłuszeństwo, zaangażowanie i celowo szerzył propagandę kolonizacyjną wobec Niemców. Korzystnym okazało się samo położenie geograficzne miejscowości, bo Sitaniec leżała na szlaku taborów kupieckich, co stanowiło dodatkowy plus zaistniałej sytuacji. Na ogromny połać ziemi należącej do klucza ordynacji zamojskiej sprowadzono 80 rodzin niemieckich rolników. Ciekawostką jest to, że owi koloniści musieli być katolikami, gdyż obawiano się i chciano uniknąć konfliktów na tle religijnym. Pani Barbara i Pani Teresa wspominały o trudach dotyczących gromadzenia, zdjęć, dokumentów, ale jak podkreślały zależało im na pierwotnych źródłach informacji. Po wielu przeciwnościach udało się Paniom dotrzeć do oryginalnego Kontraktu Zamoyskiego i skany tego dokumentu możemy znaleźć w tej publikacji. Książka zawiera wiele ciekawych wiadomości związanych z Sitańcem i okolicą. Autorki bardzo szczegółowo dokumentują zawarte w publikacji informacje, co potwierdza autentyczność wydarzeń dotyczących kolonizacji rolników niemieckich na naszym obszarze. Zachęcam do zapoznania się z książką, bo znajomość i poznawanie naszych małych ojczyzn jest istotą przynależności do konkretnego miejsca. Pozwolę sobie w tym miejscu zacytować Panią Barbarę Dużyńską: „Kiedy człowiek pozna prawdę o swoich korzeniach, dostrzeże wówczas swoją wartość jako cząstkę w dziejach narodu”. Drugą atrakcją był występ Pań z Klubu Seniora Susełek z Hubal, które zaprezentowały nam nowy skecz pt. „Rozmowy kobiet”. Nie zabrakło wesołych rozmów, pogaduszek przy kawie, słodkiego poczęstunku oraz symbolicznego tulipana dla każdej z naszych Pań. Dziękujemy za obecność i mile spędzony czas w bibliotece. Jednocześnie zachęcamy do zapoznania się z publikacją Pani Barbary i Pani Teresy. Książki są dostępne we wszystkich naszych filiach.
Życzę miłej lektury.
st. kustosz Dorota Waga/BPGZ Mokre
