04.10.2019 r. NOC w BIBLIOTECE
Historię zapisaną w banknotach i monetach opowiada Pan Marek Momot – Główny Specjalista Narodowego Banku Polskiego z Lublina
NOC w BIBLIOTECE 2019 r., to idealna okoliczność, aby z dumą oraz w zadumie uhonorować okrągłą Rocznicę POLSKIEGO ZŁOTEGO. W tym roku bowiem dokładnie mija sto lat od kiedy Sejm Ustawodawczy ustanowił obowiązującą walutę, której nadał nazwę „ZŁOTY”, a ta rozwijała się wraz z kształtowaniem się państwa polskiego, dzieląc jego zmienne koleje losu. Podobnie jak nasz kraj, który w pewnych okresach znikał z mapy, z obiegu znikał i wracał polski złoty. Tym samym ustawa w sprawie nazwy monety polskiej stała się symbolicznym aktem przywrócenia w pełni niepodległego państwa.
Dla uhonorowania tego pamiętnego wydarzenia, Biblioteka Publiczna Gminy Zamość w Mokrem, zaprosiła wybitnego znawcę historii zapisanej w banknotach i monetach – Pana Marka Momota – głównego specjalistę Narodowego Banku Polskiego z Lublina. Pan Marek wręcz po kronikarsku opisał dzieje pieniądza oraz jego rolę na tle gospodarczo-społecznej historii świata i Polski; precyzyjnie przybliżając krok po kroku, epokę po epoce, proces rozwoju ekonomii i gospodarki pieniężnej; jak również ewolucję systemu bankowego i bankowości centralnej. W prelekcji „Trzy wieki polskich banknotów” (której wspomnę towarzyszyła wystawa pod hasłem „Dzieje złotego”, zaprojektowana przez Centrum Pieniądza NBP im. Sławomira S. Skrzpka) znalazło się także wiele ciekawostek, m. in.:
– wiążących się z pojawieniem chociażby pierwszych banknotów na świecie i tak dla przykładu w Szwecji w 1668 r. Sveriges Riksbank, zaczął emitować pieniądz papierowy potwierdzający posiadanie miedzianych szwedzkich monet (platmyntów), ważących nie bagatela 19 kg! No cóż człowiek posiadający taką gotówkę z pewnością czuł jej wartość!
– nie każdy też wie, że w 2018 r. banknoty II RP zostały wpisane na listę UNESCO. Polska jednostka monetarna „złoty; zespół monet, ich prób oraz wzorów banknotów (1919/1924), wybrane wartości sprzed II wojny światowej” – zostały wpisane na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. W ten sposób uhonorowano ich historyczne znaczenie.
– Pan Marek wyjaśnił w jaki sposób poprawnie rozpoznawać fałszywe banknoty. Chociaż w codziennym życiu raczej nie zwracamy na nie szczególnej uwagi i nie sprawdzamy ich od razu po wydaniu nam przez ekspedientkę w sklepie, warto wiedzieć co robić, aby nie stać się ofiarą fałszerstwa.
– banknoty obiegowe z serii „Władcy polscy” i egzemplarze okolicznościowe, to kolejna ciekawostka zwłaszcza dla zagorzałych kolekcjonerów. W tej części prezentacji prowadzący zwrócił uwagę słuchaczy na kwestię wartości numizmatów i ewentualnego ryzyka jego spadku, a to za sprawą braku zainteresowania nabywców, bądź zbyt wysokiego nakładu. Numizmat może też stracić na wartości na skutek uszkodzenia, nieostrożnie wyjęty z kapsla i dotknięty palcami (szczególnie gdy ma lustrzane tło), zarysowany czy w inny sposób uszkodzony nie będzie już w stanie menniczym i faktycznie straci na wartości, czasem nawet kilkadziesiąt procent.
– na zakończenie dla wytrwałych słuchaczy konkurs z nagrodami ufundowanymi przez NBP oraz film dokumentalny „Józef Mehoffer. Twórca pieniądza”, przedstawiający biografię wybitnego malarza Młodej Polski – Józefa Mehoffera, ucznia i współpracownika mistrza Jana Matejki, jak również jego najważniejsze dzieła oraz nieznaną historię – tło i kulisy powstania niezwykłego banknotu o nominale 100 zł, który wszedł do obiegu w 1934 r. i jest uznawany za jeden z najpiękniejszych przedwojennych polskich banknotów, a którego twórcą jest ów malarz.
Nie sposób w całości przedstawić prezentację Pana Marka, który wykazał się imponującą wiedzą w tym zakresie. Jeśli tacy ludzie dbają o wartość naszej waluty, to możemy spać spokojnie! Na zakończenie tej skrótowej relacji, pozostało mi jeszcze raz podziękować Panu Markowi za porządną lekcję historii i zaprosić czytelników do tegorocznego konkursu prasowo – czytelniczy „Historia monetami i banknotami pisana – 100 lat polskiego złotego”.
(relację oprac. bibliotekarz Anna Dubel)
